Hình ảnh những chiếc ghe, chiếc xuồng với những điệu hò mái dài, mái cụt đã trở thành sắc thái văn hóa riêng của văn minh miệt vườn. Cũng từ cuộc sống sinh hoạt, lao động gắn với kênh rạch, với biển Đông, biển Tây mà người dân miền Tây Nam Bộ đã khám phá, sáng tạo ra một văn hóa ẩm thực rất riêng. Trong đó, cá lóc nướng cuốn lá sen là đặc sản không thể không thưởng thức khi đến miền đất này.
Cá lóc nướng trui (ngon nhất là nướng với rơm) cuốn lá sen non đã có từ ngày khai phá đất Phương Nam – với hương vị đậm đà làm ấm lòng biết bao du khách khi đến miền Tây Nam Bộ, đặc biệt là Đồng Tháp. Cá lóc nướng có thể ăn kèm với bún cuốn bánh tráng, nhưng tuyệt vời nhất là cuốn đọt sen non – thứ đọt hái vào buổi sáng còn ngậm sương đêm bởi lá sen non tươi, vừa hái cuốn cá lóc rồi nướng lên mới chất lượng. Cùng với cách chế biến truyền thống của địa phương, đây là một món ăn dân dã, đậm đà hương vị quê hương.
Lá sen non có vị nhẫn ăn cùng với miếng cá lóc nướng chấm vào nước mắm me, có vị khác lạ, ngon miệng. Ăn vào một miếng, thực khách đã có cảm giác thèm ăn tiếp ngay miếng khác.
Đến Đồng Tháp hay Cao Lãnh hầu như chỗ nào cũng có món cá lóc nướng trui hoặc nướng rơm. Nhưng dù nướng kiểu nào, cá lóc cũng được nướng nguyên con, giữ lại toàn bộ phần lòng. Cá nướng xong được bổ đôi dọc sống lưng và rưới lên hành lá trụng qua dầu sôi cùng một ít đậu phộng…
Cá lóc ngon nhất là vào đầu mùa mưa, bụng đầy trứng; hoặc ra Giêng cá trưởng thành, béo mập. Bởi vậy, dù nướng lửa than, lửa rơm hay cách nào, cá lóc cuốn sen cũng ngon tuyệt. Hay vào mùa nước nổi, cá càng nhiều. Lúc này, muốn món cá lóc nướng ngon, bạn phải tìm được cá đồng, khoảng 800g – 1kg.
Cách chế biến Cá lóc nướng trui
Cá lóc bắt từ các ao, đầm, lạch, mỗi con chỉ nặng khoảng hơn nửa kg, mình roi roi chứ không mập mạp lớn con như cá nuôi ở thành phố. Tuy vậy, thịt cá chắc nịch, ngọt và ít xương.
Cá bắt lên còn tươi, làm sạch nhớt rồi nướng trui bằng lửa rơm mới sao cho cá chín vừa mà không bị khét, lớp da bên ngoài còn nguyên, không trầy nát, để bọc lấy thịt cá trắng tươi thơm nức ở bên trong.
Cá nướng chín thịt thoảng thơm, xẻ làm đôi, rắc lên ít đậu phộng rang giòn và chút béo hành mỡ. Dùng một lá sen non, tách cánh lá ra, đặt vào đó một ít rau diếp cá, một lát dưa chuột, rau húng cay, khế chua, một vài cọng giá trắng, ít bún tươi rồi gắp một gắp thịt cá trắng tươi thơm nức đặt vào, cuốn gọn lại, chấm vào bát nước mắm me sóng sánh, thưởng thức đến đâu là biết đến đó. Sự tổng hòa các vị mặn, ngọt, chua, cay và chát nhẹ, tạo nên sức hút tinh tế trong ẩm thực đất phương Nam.
Pha nước chấm cho món Cá lóc nướng trui
Nước chấm là khâu quan trọng nhất, quyết định sự đậm đà và hương vị đặc trưng của món ăn. Nước mắm ngon cho món cá lóc nướng lá sen là pha với đường, tỏi, ớt và me, sao cho vừa khẩu vị, thơm dậy mùi, đậm đà nhưng không quá mặn, có thể chấm ngập cuốn cá mà vẫn vừa miệng.
Người Nam Bộ nói chung và miền Tây nói riêng không chỉ quan tâm đến khẩu vị món ăn mà còn đặc biệt coi trọng tính bổ dưỡng. Bởi vậy, không có gì ngạc nhiên khi bắt đầu vào bữa ăn, chủ nhà sẽ giới thiệu với khách món ăn kèm theo tác dụng phòng, chữa bệnh nan y (tim mạch, ung thư…) vì ít mỡ, nhiều chất khoáng và vitamin.
